وی ضمن اشاره به اینکه کیسه های پلاستیکی از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپیلن و به صورت تک لایه یا چند لایه ای هستند، افزود: آئین نامه کاهش مصرف پلاستیک و میکروپلاستیک ها در ۱۰ ماده تصویب شد و در ماده ۲ آن که - یکی از مهم ترین مواد آئین نامه مذکور است - وزارت صمت مکلف است برنامه ای پنج ساله را تدوین کند تا سالانه ۲۰ درصد از ظرفیت تولیدی کیسه های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون با کیسه های زیست تخریب پذیر و یا سازگار با محیط زیست جایگزین شود.
وی اظهار کرد: میکروپلاستیک ها، پلاستیک هایی با اندازه ۱.۰ میکرومتر تا پنج میلی متر هستند که منشأ انسانی دارند و جزو آلودگی های نوپدید دسته بندی می شوند.
مهدی خادم ثامنی، مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست درباره مدیریت اجرایی پسماندهای عادی، کیسه های پلاستیکی نازک با وجود وزن کمی که دارند جمع آوری آن ها بسیار پر هزینه و دشوار است و بازیافت این کیسه ها نیز مقرون به صرفه نیست، گفت: بدین جهت آئین نامه اجرایی درخصوص کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی با هماهنگی سایر دستگاه ها مانند سازمان صدا و سیما، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت آموزش و پرورش و سازمان ملی استاندارد تهیه و تقدیم هیئت دولت شد که در نهایت مهرماه ۱۴۰۱ به تصویب رسید.
هاشمی تصریح کرد: انسان ها روزانه مقدار زیادی میکروپلاستیک را از طریق غذا، هوا و سایر مسیرها دریافت می کنند! با این وجود، به دلیل محدود بودن پژوهش ها، هنوز مستندات کافی در مورد اثرات آن ها بر سلامت انسان وجود ندارد و پژوهش ها در این زمینه ادامه دارد؛ یکی از مشکلات در زمینه پژوهش های مرتبط با میکروپلاستیک ها، نبود روش های استاندارد برای پایش، سنجش و بررسی اثرات آن ها است.
استاد دانشگاه شهید بهشتی درباره خطر آلودگی توسط میکروپلاستیک ها، افزود: هر چند خطرات میکروپلاستیک ها برای اکوسیستم موضوع تحقیقات روز دنیا است، نگرانی های قابل توجهی در زمینه پتانسیل ایجاد صدمه فیزیکی و شیمیایی در انواع جانداران از زئوپلانکتون ها تا پستانداران، از طریق انسداد دستگاه گوارش و امکان انتقال آلودگی های آلی به بدن موجودات و موارد مشابه و اثرات بالقوه آن ها بر سلامتی انسان وجود دارد.
حدود ۱۰ سال پیش تصور نمی کردیم که میزان قابل توجهی از میکروپلاستیک های کوچک وجود داشته باشد که با چشم غیرمسلح قابل رؤیت نباشد و ما هنوز قادر نبودیم آن ها را در بدن انسان متصور باشیم. اکنون در مطالعات انجام گرفته به طور فزاینده ای میکروپلاستیک ها در برخی از اندام های انسان از جمله ریه ها، طحال، کلیه ها و سایر اندام ها شناسایی شده اند، همچنین اینکه ما این ذرات موجود در هوا را تنفس می کنیم، ممکن است چندان شوکه کننده نباشد.
وی درباره منابع ورود میکروپلاستیک ها به اکوسیستم خاطرنشان کرد: عمده مسیرهای ورود میکروپلاستیک ها ناشی از فعالیت های انسانی در خشکی ها است؛ پسماندها، فاضلاب و رواناب های سطحی آلوده از جمله اصلی ترین منابع ورود میکروپلاستیک به زیستگاه ها هستند.
نتایج تحقیقات درباره مقصد نهایی میکروپلاستیک های جذب شده در بدن انسان
وی درباره میزان آلودگی های پلاستیکی و میکروپلاستیک ها بر آلایندگی های محیطی انسان ها گفت: هنوز هیچ گونه حدود مجاز برای آلاینده های میکروپلاستیک ها در محیط های آب، خاک و هوا همچنین استاندارد ملی و یا بین المللی وجود ندارند بنابراین در حال حاضر نمی توان گفت چه مقدار از آلودگی های محیط زیستی ما را شامل می شوند اما محققان براساس تحقیقات و پایش های انجام شده بین المللی معتقدند مقدار غلظت این آلاینده ها در منابع حیاتی در حال افزایش است و در واقع بررسی و نتایج اینگونه تحقیقات باعث شکل گیری جلسات مقدماتی کنوانسیون پلاستیک شده است.
وی اظهار کرد: پلاستیک ها که به دلیل شیوه زندگی انسان امروز به سه شکل فلس، رشته و یا توپ درمی آیند، در طبیعت از جمله اقیانوس ها و دریاها و در خشکی ها توسط آبزیان و سایر جانوران جذب می شود.
محمد درویش، فعال و کنشگر محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار ایمنا، درباره آثار مخرب میکروپلاستیک ها بر محیط زیست، اظهار کرد: میکروپلاستیک، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است و سلامت انسان و سایر موجودات را با خطراتی جدی روبه رو می کند.
براساس تحقیقات پژوهشگران؛ هر ایرانی روزانه به طور میانگین سه کیسه پلاستیکی مصرف می کند که متوسط عمر استفاده از هر کیسه تنها ١٢ دقیقه است، درحالی که برای حذف هر کدام از این کیسه ها از طبیعت زمان زیادی نیاز است. علاوه بر این ظروف یک بارمصرف پلاستیکی، سفره های پلاستیکی، بسته بندی های پلاستیکی نیز به مقادیر زیاد تولید شده که به دلیل تغییر سبک زندگی مردم در دهه های اخیر، بسیار مورد استفاده قرار گرفته و فشاری دوچندان بر محیط زیست وارد کرده است.
خادم ثامنی تاکید کرد: براساس برخی بررسی ها، تحقیقات و آنالیزهای بین المللی و ملی، وجود میکروپلاستیک ها در منابع آبی ثابت شده است. وجود میکروپلاستیک ها درهوا، منابع آبی و خاک به آبزیان، موجودات زنده و محیط طبیعی خسارات زیادی را وارد می کند. کیسه های پلاستیکی زیست تخریب پذیر با اضافه شدن یک سری از مواد شیمیایی، توسط میکرو ارگانیسم های موجود در محیط تجزیه می شوند و به آب، دی اکسید کربن و مواد غیرمضر تبدیل خواهند شد.
آرش جوانشیرخویی، عضو هیأت علمی دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در تحقیقی با عنوان «میکروپلاستیک در اکوسیستم ناحیه خزری» با ردیابی مسیر طی شده توسط میکروپلاستیک ها در بدن انسان، دریافت که بیشترین محلی که میکروپلاستیک ها تمایل به مهاجرت دارند، کبد است.
وی افزود: میکروپلاستیک ها می تواند تا سال ها به راحتی وارد آب، غذا و بدن انسان ها شود و به شدت برای سلامتی خطرناک باشد، طبق پژوهش ها میزان زیادی میکروپلاستیک در ارتفاعات کوه راکی، کوهستان های آلپ و ارتفاعات هیمالیا مشاهده شده که حتی پژوهشگران را متعجب کرده است؛ چراکه ممکن است این پلاستیک ها تا صدها سال به شکل ذرات ریز با آسیب پذیری به محیط زیست همچنان در طبیعت ماندگار باشد.