گوگرد حاصل از سوخت مازوت چه مشکلاتی را برای سلامت افراد به همراه خواهد داشت؟
مطالعات در سراسر دنیا نشان داده آلودگی هوا منجر به ایجاد اختلال در رشد جنین و توسعه عصبی شده است که در نهایت باعث افزایش موارد تولد نوزادان نارس و سقط جنین میشود، اما تا جایی که اطلاع دارم در ایران این مورد مطالعه نشده و درصد مشخص نیست.
لازم است بدانیم اکسیدهای گوگرد تنها آلایندههای موجود در هوا نیست و علاوهبر احتراق سوختهای فسیلی از جمله مازوت، گازوئیل، بنزین، چوب و زبالهها، فرایندهای صنعتی مانند صنایع ذوب فلزات، سیمان، آهک، گچ و آجرپزی نیز سبب تولید آلاینده میشود، در شرایط عادی حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد آلایندهها در طول سال بهطور مداوم از صنایع و سایر آن از خودروها منتشر میشود. در شرایط مازوتسوزی سهم صنایع قدری بیشتر شده، اما آلایندگی خودروها نیز کم نشده است.
سوختهای فسیلی نه تنها SO۲ و NO۲ مقادیر قابل توجه ذرات PM۲.۵ منتشر میکند. مطالعات اخیر ارتباط آلایندههای هوا بهویژه ترکیبات مختلکننده کار هورمونهای درون ریز (EDC) مانند ترکیبات بیفنیلهای کلره، هیدروکربنهای عطری چند حلقهای، فتالاتها و بیسفنولها و همچنین فلزات سنگین را که در محتوای ذرات PM۲.۵ وجود دارد؛ سبب تولد کودکانی کم وزن با قدی کوتاه میشود و علاوه بر آن درگیری با بیماری آلزایمر را نشان داده، اما لازم است بدانیم این موارد هنوز به قطعیت کامل نرسیده است.
آیا گوگرد موجود در سوختهای تولید شده در کشور با استانداردهای جهانی مطابقت دارد؟
به گزارش خبرنگار ایمنا، بررسی بانک جهانی نشان میدهد که آلودگی هوا، چهارمین عامل مرگومیر زودرس در جهان است. ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون، مهمترین و نگرانکنندهترین آلایندههای هوا به شمار میرود. طبق اعلام مسئولان، در کشور ۲.۴۸ درصد تولید ناخالص ملی معادل ۳۴ هزار میلیارد تومان صرف عوارض ناشی از آلودگی هوا میشود؛ بهطوری که ریزگردها و آلایندههای هوا، ۳۸ میلیون نفر از جمعیت کل کشور را در معرض درجاتی از آلودگی هوا قرار میدهد. مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کرده بود که بر اساس مطالعات، هر سال حدود ۴۰ هزار نفر در کشور به دلیل مواجهه با غلظت آلایندگی ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در هوا جان خود را از دست میدهند که این عدد، معادل ۱۰ درصد کل موارد فوتیها است.
آیا آلایندگیها مازوتسوزی بر آمارهای نوزادان نارس و سقط جنین تأثیرگذار است؟
نصب سیستمهای مجهز تصفیه هوا در نیروگاهها و سایر صنایع آلاینده حتی از نوع گازسوز از جمله اجرای الزامات قانونی است که باید رعایت شود. ارتقای کیفیت سوخت و کیفیت موتور خودروها به حد یورو چهار یا پنج و نصب فیلتر دوده و مبدلهای کاتالیستی بهترتیب در خودروهای گازوئیلی و بنزینی؛ توسعه خطوط مترو و اتوبوسهای تندرو و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و ساماندهی ترافیک، ارتقای دانش زیست محیطی و جلب مشارکت همگانی از راههای رسانهای و آموزشی مختلف، گذر از استفاده از سوختهای فسیلی به سمت انرژیهای تجدیدپذیر مانند پنلهای خورشیدی، انرژی بادی، آبی و سوختهای هیدروژنی با هدفگذاری و تدوین برنامه زمانبندی مشخص و اجرای بهموقع برنامهها، اهم اقدامات لازم برای کنترل آلودگی هوا است.
منبع: https://www.imna.ir/news/636077/%D9%86%D9%81%D8%B3-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87
همچنین بر اساس مطالعات گسترده و معتبر جهان، آلودگی هوا منجر به افزایش میزان شیوع انواع بیماریها مانند دیابت، فشارخون، اوتیسم، توهم و اسکیزوفرنی، کمبود ویتامین D، اختلالات رشد مغزی و اعصاب و تولد نوزاد ناقص و یا سقط جنین، کاهش سیستم ایمنی بدن، بیماریهای سطح چشم و بیماریهای پوست، کاهش امید به زندگی، خستگی، خشم و افسردگی و کاهش توان کاری میشود.
راهکار فنی و عملی برای کنترل آلودگی هوا وجود دارد. تجربیات کشورهای دیگر مانند چین، مکزیک، آمریکا و انگلیس نشان داده که مشکل آلودگی هوا با برنامهریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت با اولویتدهی به ارتقای سلامت جامعه و با تخصیص بودجه مناسب از طرف دولتها، سازمانها، شرکتها و صنایع قابل رفع است.
حضور SO۲ در هوای تنفسی بههمراه ذرات ریز (PM۲.۵) اثرات تشدیدکننده و مخرب بر سلامت انسان دارد، علاوه بر این SO۲ در جو اکسید شده و با جذب رطوبت تبدیل به قطرات اسیدسولفوریک میشود که ریه را تخریب میکند و منجر به بارش بارانهای اسیدی میشود که به محیطزیست آبی و خشکی آسیب میرساند، همچنین SO۲ میتواند در جو بعد ساعاتی تبدیل به ذرات سولفات شود که مقدار PM ۲.۵ هوا را افزایش میدهد. این ذرات حاوی انواع آلایندههای خطرناک هستند که با تنفس به عمق ریهها میروند و از آنجا وارد جریان خون شده است، به قلب و عروق، مغز و سایر اندامهای بدن آسیب میرساند.
آلودگی هوای ناشی از مازوتسوزی و سوختهای فسیلی چه تأثیری بروز آلزایمر و کوتاهی قد کودکان دارد؟
در سالهای پیش بنزین علت اصلی آلودگی هوا بود، اما آن طور که مسئولان اعلام کردند افزایش کیفیت بنزین، این فرآورده نفتی را از این گردونه خارج کرد، اما همچنان احتراق بد خودروهای فرسوده و موتورسیکلتها، یکی از علل اصلی آلودگی هوا بوده و در این بین آنچه امسال مورد توجه قرار گرفته، مازوتسوزی صنایع و نیروگاهها بوده، اما آنچه مورد توجه قرار گرفته، در سوختی مانند مازوت، محتوای زیادی از سولفور و گوگرد وجود دارد که هنگام احتراق گازهایی مانند دیاکسید گوگرد نیز تولید میشود. این گاز علاوه بر آنکه خود یک آلاینده معیار به شمار میرود، میتواند با فعل و انفعالات شیمیایی در جو، موجب تشکیل ذرات معلق ریز شود. سولفور دی اکسید گازی سمی و مضر است. این گاز وزن بیشتری نسبت به هوا دارد و زمانی که غلظت آن در هوا به بیش از حد مجاز برسد، بوی بدی خواهد داشت که در این سطح کشنده خواهد بود.
اکسیدهای گوگرد بیشتر در اتمسفر آلوده حاوی مواد معلق و رطوبت بالا وجود دارد، به همین دلیل با وجود پی بردن به بسیاری از اثرات و علائم زیان بار حاصل از ایجاد دیاکسید گوگرد در هوا، پژوهشگران معتقدند که هنوز بسیاری از پرسشها درباره اثرات دی اکسید گوگرد بر سلامت انسانها بیپاسخ مانده است. در این خصوص با یعقوب حاجیزاده، عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و عضو کمیته پژوهش و فناوری “مدیریت کیفیت هوا” کنسرسیوم مراکز علمی-پژوهشی استان اصفهان در حوزه محیط زیست، گفتوگویی انجام دادهایم که شرح آن را در ادامه میخوانید:
رطوبت، آلودگی دی اکسید گوگرد و ذرات معلق در کنار هم، اثرات سینرژیک و فزایندهای دارند، تأثیرات این مواد به خصوص دی اکسید گوگرد با بدن چه میکند؟
راهکار برون رفت از تولید آلایندههای متأثر از دیاکسیدگوگرد چیست؟
تنفس این آلایندهها در کوتاه مدت باعث تحریک مجاری تنفسی، تنگی نفس و تشدید آسم، التهاب ریه، درد قفسه سینه، مشکلات قلبی و مراجعه به اورژانس و در بعضی موارد منجر به بستری میشود. در بلند مدت نیز سبب افزایش آمار سکتههای قلبی و مغزی میشود. بر اساس تحقیقات آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان (IARC)، این آلایندهها منجر به سرطانزایی در انسانها، بهویژه سرطان ریه میشود.
همچنین حدود چهار درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور برای اثرات بهداشتی آلودگی هوا هزینه میشود، این در حالی است که تمام هزینههای سلامت کشور حدود هفت درصد GDP است. هزینههای اقتصادی مرگ مرتبط با تنها PM ۲.۵ در ایران حدود ۱۲ میلیارد دلار برآورد شده است.
تمام سوختها دارای گوگرد است، اما مقدار آن در مازوت مورد استفاده در ایران بیشتر و حدود سه تا چهار درصد است. مازوت اروپا ۰.۵ درصد گوگرد دارد، در حالی که گازوئیل ایران حدود ۰.۵ تا یک درصد گوگرد دارد که بیش از ۱۵۰ برابر استاندارد یورو چهار است و بنزین ایران کمتر از ۰.۱ درصد (ppm ۱۵۰-۲۰۰) گوگرد دارد که حدود سه تا چهار برابر حد مجاز است، اما مازوتسوزی در شرایطی که جو پایدار است غلظت تمام آلایندهها بهخصوص SO۲ را فوقالعاده افزایش میدهد و به تبع آن سلامتی افراد بیش از پیش تهدید میشود.
در کشور ما سالانه بالغ بر ۴۰ هزار نفر در اثر تنفس هوای آلودگی و ابتلاء به بیماری ایسکمی قلبی، سکته مغزی، عفونت ریه، تنگی مزمن مجاری تنفسی و سرطان ریه دچار مرگ زودرس میشوند (که شامل ۱۲ تا ۱۴ درصد کل مرگها میشود). آمار کل موارد بستری در اصفهان در ۱۰ سال بالغ بر سه برابر شده است و آمار ابتلاء به انواع سرطانها در ۱۵ سال اخیر حدود دو برابر شده است. مرگ منتصب به PM ۲.۵ اصفهان در چهار سال اخیر از ۷۰۰ نفر به ۱۴۰۰ نفر در سال رسیده است.