آغاز صنعت گردشگری سلامت در ایران به اوایل دهه ۱۳۸۰ باز می گردد که نهادهای ذیربط و از جمله وزارت بهداشت به آن توجه نشان دادند؛ قیمت مناسب و ارزان خدماتی مانند جراحی زیبایی، ناباروری، جراحی های تخصصی و وجود مراکز درمانی مجهز، صدها هزار بیمار و گردشگر پزشکی را از کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان، جمهوری آذربایجان، عمان به سوی ایران کشانده است. اکنون اگر از بیمارستان های اصلی و تخصصی در تهران، قم، مشهد، شیراز، یزد، رشت و ... بازدید شود، مشاهده می شود که تعداد زیادی از اتباع کشورهای همسایه و گاه اروپایی برای استفاده از خدمات این مراکز مراجعه کرده اند.

نگاهی به سابقه گردشگری سلامت نشان می دهد که در قرن ۲۱، شرایط این صنعت، تغییر کرده و دچار تغییرات اساسی نسبت به گذشته شده است. به عنوان نمونه در گذشته مردم از کشورهای کمتر توسعه یافته به کشورهای پیشرفته می رفتند تا از خدمات پزشکی و جراحی آنها استفاده کنند، اما اکنون این روند معکوس شده است؛ به طوری که در سال های اخیر شاهد مسافرت از کشورهای پیشرفته و ثروتمند به کشورهای کمتر توسعه یافته با هدف گردشگری پزشکی هستیم. هزینه گران مراقبت های پزشکی، جراحی و دندان پزشکی در کشورهای پیشرفته باعث شده است که ساکنان آنها به کشورهای دیگری که هزینه درمان در آنها ارزان تر است، سفر کنند.

گردشگری سلامت (Health tourism) که گاهی با نام گردشگری پزشکی (Medical tourism) نیز شناخته می شود، از قرن های گذشته در کشورهای مختلف وجود داشته، اما در سال های اخیر به عنوان یک صنعت پویا و جذاب، مورد توجه قرار گرفته است. سفر به سایر کشورها یا شهرها برای بهره گیری از تجارت پزشکان و استفاده از چشمه های آب گرم یا دریاچه های نمک، لجن یا ماساژ طبی از جلوه های قدیمی گردشگری سلامت بوده که در طول تاریخ جریان داشته است اما گسترش ارتباطات و اطلاع از خدمات پزشکی و بهداشتی در سایر کشورها، اختلاف شدید قیمت خدمات پزشکی در کشورهای مختلف و وجود زیرساخت های مناسب باعث شده است که گردشگری سلامت در برخی کشورها دارای جذابیت شده و صدها هزار نفر را از نقاط مختلف جهان به سوی خود جذب کند.

در حال حاضر رقابت شدیدی میان برخی کشورهای منطقه برای تبدیل شدن به قطب گردشگری سلامت و جذب بیماران در جریان است. در این راستا، این کشورها با ارایه بسته های خدماتی استاندارد، فراهم کردن زیرساخت های حمل و نقل، ارتباطات، ایجاد زنجیره خدمات گردشگری سلامت - پزشکی و ... تلاش می کنند که بیماران نیازمند درمان را به سوی خود بکشانند.

در این میان، ایران از یک سو به دلیل برخورداری از شبکه گسترده و قوی بهداشتی و پزشکی در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه، برخورداری از پزشکان با تجربه و بیمارستان ها و مراکز درمانی پیشرفته و از سوی دیگر به دلیل قیمت ارزان خدمات پزشکی و جراحی نسبت به سایر کشورها، در سال های اخیر به قطب پزشکی و گردشگری سلامت در منطقه تبدیل شده است.

برخی آمار و گزارش ها نشان می دهد ارزش بازار گردشگری پزشکی و سلامت سالانه به ۶۰ میلیارد دلار می رسد که سالیانه بین ۱۰ تا ۲۰ درصد به ارزش آن اضافه می شود.