این روستای زیبا دارای کوچه باغهایی با دیوار کاه گلی است که فقط کافیست رگبار بهاری روی آن ببارد و بوی کاه گل و عطر سنجد را در فضا پخش کند. خاک این منطقه بسیار حاصلخیز است و به همین خاطر گیاهان دارویی مانند پونه، خاکشیر، بومادران، گل گاوزبان، شاتره، اسپند، خارشتر، آویشن وگون در این منطقه میروید که درمانگر بسیاری از بیماریهای جسمی است.
چطور به خورهه برسیم؟
هر چند این روزها دیگر زنان روستایی مانند سالهای قدیم به صنایع دستی و بافت قالی دل نمیدهند و این تولید این محصولات از رونق افتاده اما سوغات این روستا کرس بافی است. بافت انواع قالی و قالیچه و جوراب های پشمی بخشی از سوغات این منطقه محسوب میشود. این روستا نان معرفی دارد به نام نان شاته که در پخت آن از سبزیجات معطر خاصی استفاده می شود.
میراث فرهنگی در حفاریهای سال ۱۳۸۴ در جنوب شرق این محوطه، به وسعت حدود ۶۰۰ مترمربع اسکلت و گورهای متعلق به دوره اسلامی، اشیای سفالی، پیکان و تیغههای سنگی کشف کرد که مربوط به دوره اشکانیان بودند.
اولین بار کاوش در منطقه تاریخی خورهه در دوره ناصرالدین شاه قاجار انجام شد و هم اکنون نیز تصاویری از این کاوش در آرشیو کاخ گلستان و کتاب کاوشهای باستانشناسی خورهه برجای مانده است.
معبد یا کاخ خورهه بنایی بزرگ و باستانی است که ستون های سنگی آن یاد و خاطره تخت جمشید را در ذهن شما زنده می کند. این مکان تاریخی در دو دوره باستانی و اسلامی ایران مورد استفاده بوده است. محوطه تاریخی خورهه دارای ۳۰۰۰ مترمربع وسعت دارد که از یک بنای کاخ شامل بخش درونی، اتاقهای متعدد و محوطه بیرونی تشکیل شده است.
با کاخ خورهه آشنا شویم
امامزاده خورهه کجاست؟
در کنار رودخانه روستای خورهه نیز سنگنبشتهای کشف شد که وزن این سنگنوشته حدود یک تن محاسبه شده است. برخی محققان این کتیبه را مربوط به دوره سلجوقیان می دانند.
در این روستا آستان مقدس امامزادگان ابوالقاسم، اسحاق و حکیمه خاتون قرار دارد که در بین اهالی به نام امامزاده خورهه معروف است و سه تن از فرزندان امام موسی کاظم (ع) در آن مدفون شده اند. داخل امامزاده که می شوید روی در و دیوار شاهد عکس های قدیمی روستا و قبور قدیمی خواهید بود. گنبد این امامزاده مخروطی و سقفش تیرپوش است.یک ضریح دارد که در وسط بقعه قرار گرفته و دو سنگ قبر در وسط بقعه در خود جای داده است که روی یکی نام حکیمه خاتون و روی دیگری نام شاهزاده اسحاق به چشم می خورد.
حالا اگر عزم سفر به خورهه را دارید می توانید با یک کوله پشتی سبک و ساده راهی سفر به استان مرکزی شوید. اگر از تهران می خواهید سفر خود را آغاز کنید باید از مسیر قم-سلفچگان حرکت کنید و تا دوراهی دودهک به مسیر خود ادامه دهید پس از آن از یک جاده فرعی در دودهک به سمت آب گرم محلات بروید تا به دو راهی برسید سر این دو راهی باید مسیر خود را انتخاب کنید که یکی به سمت آب گرم محلات و دیگری به سمت روستای خورهه علامت زده است در نهایت پس از 5 کیلومتر رانندگی به خورهه می رسید.
این محوطه تاریخی در ۱۵دی سال ۱۳۱۰ با شماره ۱۳۱ به عنوان یکی از مکان های دیدنی استان مرکزی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. معبد خورهه یکی از مهمترین آثار باستانی ایران است که گردشگران و علاقهمندان به تاریخ باستانی و معماری را به سمت خود جذب میکند.