مروری بر شاخص کیفی هوای نصف جهان در سالی که گذشت

جمشید لقایی، مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره وضعیت سنجش کیفت هوای کلان‌شهر اصفهان طی مدت ۳۶۴ روز، از ابتدای فروردین تا بیست‌ونهم اسفند ۱۴۰۲، گفت: در این مدت تنها هفت روز هوای پاک، ۱۵۴ روز هوای قابل قبول (زرد)، ۱۲۴ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی) و تعداد ۸۰ روز وضعیت ناسالم (قرمز) و بسیار ناسالم (بنفش) در کلان‌شهر اصفهان ثبت شده است.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه بر اساس داده‌های دریافتی ایستگاه‌های کنترل کیفیت هوا شهرداری اصفهان درباره وضعیت سنجش کیفت هوای کلان‌شهر اصفهان طی مدت ۳۰۶ روز، از ابتدای فروردین تا سی‌ام دی ۱۴۰۲، اظهار کرد: در این مدت تنها سه روز هوای پاک، ۱۳۵ روز هوای قابل قبول (زرد)، ۱۰۳ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، ۵۵ روز وضعیت ناسالم برای عموم (قرمز) و تعداد ۱۰ روز هوای بسیار ناسالم (بنفش) در کلان‌شهر اصفهان ثبت شد.

قابل توجه است که در بهمن سال گذشته نیز شمار روزهای پاک در کلان‌شهر اصفهان دو روز، ۲۳ روز هوای قابل قبول و پنج روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس اعلام شده است، به طوری که اصفهان در بهمن سال ۱۴۰۱ به دلیل ناپایداری‌های جوی و بارندگی‌ها، هفت روز هوای پاک نفس کشید و ۱۷ روز هوای قابل قبول، چهار روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و دو روز هوای ناسالم برای عموم شهروندان داشت.

بر این اساس، کلان‌شهر اصفهان بر پایه آمار اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان از ابتدای فروردین تا بیست‌وهشتم اسفند ۱۴۰۲، طی ۳۶۴ روز، ۱۷ روز هوای پاک، ۲۱۷ روز هوای قابل قبول (سالم)، ۹۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۳۲ روز هوای ناسالم برای عموم (قرمز) را تجربه کرد.

لقایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تعمیرات و تنظیم مجدد دستگاه‌های سنجش کیفیت هوای ایستگاه‌های فعال شهرداری چه مدتی زمان‌بر است؟ گفت: به طور معمول تنظیم مجدد تمام ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا را هر سه ماه یک بار طی دو تا سه روز وقت کاری انجام می‌دهیم، اما مباحث تعمیر ایستگاه‌ها بر اساس وضعیت و تعداد آنالایزر آن برای نمونه یک ایستگاه ذرات ۲.۵ میکرون را می‌سنجد و ایستگاه دیگر سه تا چهار آلایندگی‌ها را ثبت می‌کند، در مدت یک تا چهار ساعت صورت می‌گیرد.

در همین راستا، نگاهی به وضعیت کیفی هوای شهر اصفهان در مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که این کلان‌شهر در ۱۲ ماه سال ۱۴۰۱، طی ۳۶۵ روز، ۹ روز هوای پاک، ۱۸۲ روز هوای قابل قبول (سالم)، ۱۴۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲۶ روز هوای ناسالم برای عموم (قرمز) شهروندان داشته است.

‌مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان ادامه داد: این اختلاف داده‌ها و آمار از ایستگاه‌های محیط‌زیست و شهرداری اصفهان از نیمه دوم خرداد تا اوایل مهرماه به دلیل آلایندگی‌های ازن ایجاد می‌شود، اما در ماه‌های سرد سال با نبود آلاینده ازن، داده‌های دریافتی از ایستگاه‌های هر دو سازمان، بسیار نزدیک به هم گزارش و ثبت می‌شود.

‌مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان با اشاره به عوارض بهداشتی و اقدامات احتیاطی آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در شرایط ناسالم تصریح کرد: احتمال تشدید بیمارهای قلبی یا ریوی سالمندان از عوارض بهداشتی این آلاینده‌ها است، از این‌رو افراد حساس در صورت امکان فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند، چراکه این آلاینده‌ها ناشی از فعالیت‌های صنعتی، مواد آلاینده خروجی اگزوز خودروها، دودکش‌های کارخانه، منازل مسکونی و صنایع که حاصل فعالیت انسانی از مصارف سوخت‌های فسیلی حاصل می‌شود، اما ذرات ۱۰ میکرون با منشأ طبیعی از فعالیت کانون‌های گردوغبار در هوا معلق می‌شود.

منبع: https://www.imna.ir/news/738562/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5-%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%B5%D9%81-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تناقض اطلاعات آمارهای دریافتی شاخص روزهای سالم، ناسالم (قرمز و نارنجی) و هوای پاک، سنجش کیفیت هوای ایستگاه‌های فعال محیط‌زیست استان با شهرداری از ابتدای سال جاری تا پایان اسفند سال گذشته، اظهار کرد: در فصل‌های بهار و تابستان که روزهای گرم سال زودهنگام یا دیرتر آغاز می‌شود، به دلیل انتشار گازهای ازن به عنوان آلاینده غالب در اوج گرمای هوا با روزهای بسیار ناسالم (بنفش) و ناسالم (قرمز) مواجه هستیم که این نوع آلایندگی توسط تنها دستگاه آنالایزر سنجش ازن شهرداری در ایستگاه خیابان ۲۵ آبان سنجیده می‌شود و چنین ایستگاه ازن‌سنجی اداره محیط زیست استان طی چندین سال فعال نبوده است، لذا اختلاف در ثبت اعداد و تعداد روزهای سالم، ناسالم و پاک، بین دستگاه‌های شاخص کیفی شهرداری و محیط‌زیست اصفهان ایجاد خواهد شد.

نگاهی به وضعیت هوای اصفهان در سه ماه زمستان ۱۴۰۲ نشان می‌دهد این کلان‌شهر در آخرین ماه سال تا بیست‌وهشتم اسفند؛ دو روز هوای پاک، ۱۸ روز قابل قبول، یک روز ناسالم برای عموم شهروندان و هفت روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس داشته در حالی که در اسفند سال ۱۴۰۱، یک روز هوای پاک، ۹ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۹ روز هوای قابل قبول داشت.

به گزارش خبرنگار ایمنا، شاخص کیفی هوا عددی است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده‌ها و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد؛ با وجود این بعضی روزها به رغم غبارآلود بودن هوای شهر، کیفیت هوا سالم اعلام می‌شود یا در روزهایی که هوا برای گروه‌های حساس ناسالم است شاخص‌های کیفی بعضی ایستگاه‌های پایش شرایط بسیار ناسالم را نشان می‌دهد که طبق اعلام مسئولان، آمار کیفی سنجش روزهای سالم و ناسالم هوای کلان‌شهر اصفهان بر اساس میانگین شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) مشخص می‌شود که معیاری برای اندازه‌گیری غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا از جمله منواکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن‌دار، ازن و ذرات معلق کوچک‌تر از ۱۰ و ۲.۵ میکرون است که این ذرات به دلیل عمق نفوذپذیری بالا می‌تواند مشکلات بهداشتی و سلامتی بسیاری را ایجاد کند.

با وجود این بعضی از روزها به رغم غبارآلود بودن، شرایط کیفی هوا بر اساس میانگین شاخص‌ها سالم اعلام می‌شود، در حالی که شهروندان غبار سیاه آلودگی را با چشم می‌بینند و آلاینده‌ها را نفس می‌کشند، این در حالی است که گاهی نیز بر اساس همین شاخص‌ها هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس گزارش شده، اما شاخص کیفی برخی ایستگاه‌های پایش وضعیتی بسیار ناسالم را نشان می‌دهد، از سوی دیگر آمار و ارقام میانگین شاخص‌های کیفی هوا در ایستگاه‌های مربوط به شهرداری و محیط‌زیست نیز گاهی تفاوت بسیاری دارد.

لقایی تصریح کرد: اطلاعات آمارهای دریافتی سنجش کیفیت هوای ایستگاه‌های فعال محیط‌زیست اصفهان تنها بر اساس ذرات آلاینده معلق ۲.۵ میکرون و ۱۰ PM مندرج می‌شود، چراکه دستگاه آنالایزر سنجش ازن آنها در خیابان پروین، شاید بیش از دو سال از دور خارج شده بود و هیچ‌گونه آماری از موضوع سنجش ازن در این ایستگاه نبود و این نوع آلایندگی تنها توسط دستگاه آنالایزر سنجش ازن شهرداری در ایستگاه خیابان ۲۵ آبان سنجیده می‌شد.

مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان افزود: از ۱۳ ایستگاه فعال کیفیت سنجش هوا شهرداری اصفهان، ایستگاه خیابان ۲۵ آبان به دستگاه آنالایزر سنجش ازن متصل است که میزان روزهای بسیار ناسالم را گزارش و ثبت می‌کند.

لازم به یادآوری است که بر پایه آمار اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان؛ مقایسه آمار رسمی سال گذشته و سال ۱۴۰۱ کیفیت هوای کلان‌شهر اصفهان نشان می‌دهد که شمار روزهای آلوده این کلان‌شهر در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱، ۴۴ روز کاهش و تعداد روزهای قابل قبول ۳۵ روز و روزهای پاک هشت روز افزایش یافته است.